DE RESTAURATIE VAN EEN 17E EEUWS WOONHUIS AAN DE FRANKESTRAAT 16 IN HAARLEM

Met een ingrijpende restauratie, herstel van de hoofdstructuur en een up to date woonprogramma heeft het huis weer een vitale toekomst gekregen.

Het ontwerp en het restauratieplan

De slechte conditie van het casco van dit Rijksmonument noodzaakte tot een ingrijpende restauratie.

Een nieuw trappenhuis – met daaraan gekoppelde sanitaire voorzieningen- in het centrum van het pand, creëert heldere ruimten aan de voorzijde en achterzijde. De trap, geheel uitgevoerd in eikenhout, is zorgvuldig gepositioneerd tussen de authentieke monumentale houten balken van de vloeren en de kapconstructie. Deze historische kapconstructie, een steile sporenkap opgebouwd uit vier geheel eiken Oudhollandse kapspanten met gestapelde jukken, is volledig zichtbaar gemaakt en aan de buitenzijde geïsoleerd.

De ‘verborgen’ historische kelder is weer toegankelijk en bruikbaar gemaakt.

Door de beperkte ruimte is een trap ontwikkeld met tussenbordessen. De ontstane niveauverschillen in combinatie met transparante wandopeningen creëren interessante zichtlijnen, licht en ruimte en dragen bij aan comfort en woongeluk van de bewoners.

Plaatselijk zijn in het geval van een erg lage verdiepingshoogte vloerdelen verwijderd. De ontstane vides geven een prachtige ruimtelijke ervaring en de historische kap- en spantconstructie komt hierbij volledig in het zicht.

Nieuwe constructieve onderdelen, trappen en balustrades zijn gematerialiseerd in eiken, passend bij de historische balk- en dakconstructie.

Voor een goed bruikbaar woonoppervlak is het pand aan de achterzijde uitgebreid met een comfortabele tuinkamer met daklicht voor meer leefruimte.

De historische ontwikkeling van het woonhuis

Het pand aan de Frankestraat 16 in Haarlem is historisch van belang, gezien de oorsprong in het eerste kwart van de 17^e eeuw. De historische ontwikkeling is nog duidelijk zichtbaar door de aanwezigheid van authentieke onderdelen uit diverse ontstaansperioden. Daarnaast is de ontwikkeling van de voorgevel tot klokgevel kenmerkend voor de maatschappelijke ontwikkelingen in de 18^e eeuw en de gevolgen voor het stadsbeeld.

Ter voorbereiding op de casco‐restauratie en de herinrichting ten behoeve van een passende woonfunctie is het pand ten behoeve van nader onderzoek ‘gepeld’ tot op het historische casco. Daarna is het huis volledig gestript en het casco hersteld.

De bouwhistorische verkenning en de waardestelling

Voorafgaand aan de restauratie vond een bouwhistorische verkenning plaats en daarnaast is een monumentale waarde stelling gemaakt. Dit in opdracht van Fonds tot den Predikdienst der Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Haarlem, tevens de eigenaar van het monumentale pand.

De belangrijkste bron hiervoor vormde het gebouw zelf. Tevens zijn diverse archieven geraadpleegd en is verschillende literatuur bestudeerd.

Uit het onderzoek blijken een aantal bouwfaseringen. Zo is een laat Middeleeuwse voorganger van het huidige pand gedeeltelijk verloren gegaan. Onderdelen uit deze fase zijn mogelijk de gemetselde kelder met kaars nissen onder een gedeelte van het huis, en ook de eiken Oudhollandse kapspanten van de steile zadelkap. In het vierde kwart van de 19^e eeuw worden de vensters naast de entree in de voorgevel vervangen door grote zes ruits empirevensters. En zo wordt ook de 18^e -eeuwse indeling aangepast.

De 17^e trapgevel werd rond het midden van de 18^e eeuw aangepast tot een klokgevel en de restauratie in 1927 heeft geleid tot de huidige versie van de 18^e -eeuwse ‘barokke’

klokgevel, maar wel met 17^e -eeuwse renaissance stijlkenmerken.

Uit de monumentale waardering bleek dat onder andere het voorhuis, de klokgevel, de roeden vensters en de voordeur en de kelder met kaars nissen en gemetselde trap een hoge monumentwaarde kennen en dus behouden dienden te worden. Wij dienden bij de herinrichting niet alleen met deze aanwezige cultuurhistorische waarden rekening te houden maar ook zo veel mogelijk met de aanwezige historische structuur en ontwikkelingsgeschiedenis. Zodanig, dat deze niet alleen behouden bleef voor toekomstige generaties, maar mogelijk ook werd versterkt en duidelijk afleesbaar bleef.

De historische structuur en waarden alsmede het afleesbaar houden van de geschiedenis hebben wij in het ontwerp vertaald naar een zintuiglijke ruimtelijke beleving en ruimtelijke kwaliteit.

DE RESTAURATIE VAN EEN 17E EEUWS WOONHUIS AAN DE FRANKESTRAAT 16 IN HAARLEM

Het ontwerp en het restauratieplan

De historische ontwikkeling van het woonhuis

De bouwhistorische verkenning en de waardestelling

Bekijk ook: